صنایع دستی

از برگ نخل که کنگانی ها به آن پیش می گویند، زنبیل می بافتند. از این وسیله برای نگهداری وسایل استفاده می شد ، زنبیل بسیار سبک و جابجایی آن آسان بود، زنان گاهی آن را بر روی سر خود گذاشته و حرکت می کردند. اگر زنبیل کثیف می شد قابل شستشو بود. این وسیله در حال حاضر از زندگی مردم حذف شده است.

به نوعی زنبیل گلیله گفته می شد که برای جابجایی خاک از آن استفاده می شد، این وسیله گاهی با بندهای پلاستیکی ساخته می شد که البته وارداتی بود.

بادبزن به شکل مستطیل و یا مربع در اندازه‌های مختلف ساخته می ‎شود و دارای دسته‌ای است که آن را در دست می‌گیرند و باد می‌زنند.

ساختن بادبزن به دقت و ظرافت طبع نیازمند است، از این رو معدودند کسانی که در فن بادبزن‌ سازی مهارت دارند.

در گذشته که بازار بادبزن رونق داشت بعضی‌ها وقتی برای انجام کار یا دید و بازدید از منزل خارج می‌شدند، یک عدد بادبزن با خود همراه می‌بردند تا در طول راه گرما را از خود دور سازند.

در گذشته و حال کنگانی ها غذا را دور هم بر سر سفره صرف می نمایند. سالها قبل که از سفره های پلاستیکی کمتر استفاده می شد، مردم با پهن کردن سفره ای که از پیش نخل بافته شده بود، دور هم غذا می خوردند. این نوع سفره بسیار زیبا و تقریبا شبیه حصیر بود.

گبه از برجسته ترین محصولات صنایع دستی استان بوشهر است که در دو نوع رنگی و خودرنگ بافته می شود. در بافت گبه رنگی، از نخ های دست ریس آماده شده از پشم گوسفند که به شیوه رنگرزی گیاهی، رنگ آمیزی شده، استفاده می کنند. گبه بافی به صورت ذهنی باف و بدون نقشه قبلی صورت می گيرد و نقش های به كار رفته در بافت گبه از قدمت زيادی برخوردار است كه الهام گرفته از طبيعت و حيات وحش و پرندگان و … است. نقش ها ممكن است به صورت طرح بندی باشد، يعنی يک قطعه از طرح در سرتاسر فرش چه در طول چه در عرض تكرار شده باشد. طرح هندسی هم در بافته هايشان ديده می شود. گبــه های امروزی با استفاده از طـرح ها و نقش هایی كه به بافندگان داده می شود؛ آماده می شوند و طرح ها اصالت ديرين را ندارند. در گذشته همه گبه ها به رنگ خود پشم بافته می شد و رنگ ديگری نداشت.
گبه های بافت بوشهر معمولا” ابعادی به درازای۲۰۰ سانتی متر و پهنای ۱۰۰ سانتی متر دارند و برای بافت هر تخته آن دو بافنده ماهر به مدت يک ماه كار می كنند (حد اقل ۶ ساعت كار در روز). در بافت گبه معمولا از پشم رنگ شده گوسفند و مخلوط با موی بز استفاده می شود. به طور کلی گبه مورد توجه زیاد گردشگران استان بوشهر قرار می گیرد.

عبا نوعی پارچه پشمی نرم و با دوام از پشم شتر است. برای بافتن عبا، پس از مرحله پشم چینی، موها را از پشم جدا نموده و نخ بسیار ظریفی برای پارچه می ریسند. بافت پارچه های عبا در کارگاه های خانگی و توسط مردان انجام می شود.

تلید این عباها، بر روی دستگاه هایی صورت می گیرد که از چوب ساخته شده اند. فرد بافنده، از دست و پای خود برای راه اندازی این وسیله کمک می گیرد.

تنوع رنگی پارچه عبا، متناسب با رنگ پشم ریسیده شده، شامل رنگ های قهوه ای، حنایی، مشکی و سفید است.

توربافی یکی از صنایع دستی قدیمی شهرستان کنگان است

همجواری با خلیج فارس، باعث رشد یکسری از صنایع دستی مربوط به دریا در این شهرستان شده است. تولید محصولاتی همچون جعبه های جواهر زیبا، اسباب بازی و عروسک، زیور آلات و … با استفاده از صدف های خلیج فارس در این شهرستان رواج دارد. از دیگر صنایع دستی که با دریا در ارتباط است، می توان موجودات دریایی و ماهی های خشک شده را نام برد.

برای ساخت حصیر (تک) ، ابتدا برگ درخت خرما را به اندازه دلخواه جدا می کنند و سپس آن را داخل آب قرار می دهند، این برگ های خرما را آنقدر داخل آب می گذارند تا رنگ برگ که سبز است مایل به زرد شود، همچنین ممکن است جهت تسریع در کار برگ ها را در آب جوش قرار دهند تا زرد شود و بعد از این مرحله شروع به بافت حصیر (تک) می کنند.

اما چرا به آن تک می گویند؟ دلیل آن استفاده از گیاه کرتک بوده است.

از کرتک برای مغز ردیف های بافته شده در حصیر استفاده می کنند. در واقع برگ درخت خرما به دور یک یا دسته ای از کرتک هایی که کنار هم قرار گرفته اند پیچیده می شود.

به قفس های ماهیگیری و ابزارهای صید تله ای برای صید ماهی گرگور می گویند. هر گرگور از سه جزء بدنه، کف و دریچه ورودی تشکیل شده و در حال حاضر از سیم فلزی گالوانیزه و به شکل نیم کره تولید می شود. بافت گرگور توسط مردان صورت می‌پذیرد و در سواحل طولانی شهرستان مورد استفاده قرار می‌گیرد. ارتفاع گرگور به تناسب نوع شناور و محل صید، ۱ تا ۳ متر می‌باشد.

گرگور را بوسیله بند به ته دریا می فرستند و به سر بند یک قطعه چوب پنبه (بوج) می بندند تا محل قرار گرفتن گرگور را گم نکنند. ماهی ها از یک دریچه وارد شده و راه برگشت را پیدا نمی کنند و درون قفس گیر می کنند و فقط ماهی های درشت در درون گرگور می مانند. استفاده از گرگور در صید سبب می‌شود ماهی به صورت زنده و بدون آسیب صید گردد. از انواع گرگور می توان به گرگور باطنه ای، گرگور طعمه ای، گرگور عمانی و گرگور دو کیسه ای نام برد.

سفالگری هنری دیرینه در ایران است و در بسیاری از نقاط کشور رواج دارد. در شهرستان از دیرباز کوزه های سفالی وسیله ای برای خنک نگه داشتن آب بودند و همین مساله رواج سفالگری در این شهرستان را در پی داشت. امروزه به جز کوزه آب، کوزه قلیان، سر قلیان، کاسه و بشقاب، کشک ساب و محصولات دیگر سفالی نیز تولید می شود.